Gelişmiş sezgileriyle öne çıkan köpeklerin deprem gibi doğal afetleri önceden hissedip hissetmediği merak edilen bir konudur. Hassas işitme ve koku duyularına sahip olan köpeklerin deprem öncesi hareketlerine dair yoğun çalışmalar söz konusudur. Kimi çalışmalar köpeklerin büyük depremlerden dakikalar önce ürküp kaçarak bazı şeyleri haber verdiğini gösterirken, kimi çalışmalar deprem ve köpek arasında herhangi bir ilişki bulamamıştır. Peki gerçekten köpekler depremi hisseder mi ve deprem sırasında köpekle nasıl hareket edilmeli?
Köpekler Depremi Hisseder mi? Ne Kadar Önce Hisseder?
Köpekler gelişmiş koku ve dokunma duyularına sahip canlılardır, bu nedenle insandan farklı olarak zemindeki titreşimleri önceden hissedebilirler. Ayrıca köpeklerin, insanlardan farklı olarak yüzeye 4 ayak ile tutunuyor olması da yer altındaki enerji değişikliklerini daha iyi anlamalarında etkilidir. Dolayısıyla özellikle büüyk çaplı depremlerden önce bazı köpek türlerinin zemindeki kayma hareketlerini önceden hissettiğinden bahsedilebilir. Fakat, her köpek depreme aynı şekilde tepki vermez ve zemin hareketlerini aynı derecede hissetmez. Dolayısıyla “Köpekler depremi ne kadar öncesinden hisseder” ve “Köpekler depreme nasıl tepki verir” hala araştırılmaya devam eden yoğun merak konularındandır. Genel olarak algıları ve hisleri kuvvetli bir köpek, depremden 10-12 saat öncesinde kadar zemin titreşimlerini fark edebilir ve bu durumu farklı şekillerde ifade etmeye çalışabilir:
- Köpek kulağı, insandan çok daha geniş bir desibel aralığını algılayacak şekilde evrilmiştir. Bu nedenle bazı köpekler, işitsel duyuları aracılığıyla zemindeki ses dalgası değişimlerini hissedebilirler. Koku ve dokunma duyuları aracılığıyla ise taban kaymalarını fark edebilirler.
- Toprak altındaki değişimleri hisseden köpekler normalden endişeli davranabilir ve havlama, titreme, kaçma gibi tepkiler verebilirler.
- Kimi zaman doğal iç güdülerini kullanan köpekler, depremden saatler önce sıra dışı şekilde ulumaya başlayabilirler.
- Bazı durumlarda, köpeklerde birden gelişen stres ve anksiyete hali deprem ile ilişkilendirilebilir. Çünkü zemin titreşimlerini hisseden köpekler, bunun yol açtığı korku sebebiyle manik hareketlerde bulunabilirler.
- Kimi zaman ise köpekler deprem öncesinde ailelerini ve yavrularını korumak için harekete geçebilirler. Bu durumda sürü psikolojisi devreye girebilir ve farklı köpek grupları birlikte hareket edebilir.
Bu tür çalışmaların, herhangi bir kesinliği olmasa da bütün vücudu yoğun reseptörlerle kaplı olan köpeklerin depremi önceden hissettiğine dair yaygın bir inanış söz konusudur. Ancak bu durumun, özellikle sokakta yaşayan, zemin ile doğrudan ilişki kuran ve modern araçlarla duyuları engellenmeyen köpekler için daha çok geçerli olduğu düşünülmektedir. Nitekim, apartman dairesindeki köpeklerin zemin titreşimlerini algılama ihtimali diğerlerine göre daha düşük olabilir; ayrıca köpeğin cinsi, yaşı, duyu sağlığı ve diğer çevresel faktörler de deprem hissini etkileyebilir.
Deprem Sırasında ve Sonrasında Köpeğinizle Nasıl İletişim Kurmalısınız?
Deprem öncesi köpeklerin tepkileri kesin olarak kanıtlanamasa da her evcil hayvan sahibinin deprem esnasında ve sonrasında köpekleri ile sağlıklı iletişim kurmayı bilmesi son derece önemlidir. Deprem kuşağındaki ülkemizde depremden önce köpekler kimi zaman dışarıya tepki gösteriyor olsa da çoğu durumda herhangi bir sinyal vermeyebilir. Bu nedenle deprem anında kendi güvenliğinizi sağladıktan sonra köpeğiniz ile ilgilenmeye başlayabilirsiniz. Bu aşamada deneyebilecekleriniz şunlardır:
- Köpeğinizle iletişim kurarken sakin olmanız ve ona endişeli olduğunuzu göstermemeye çalışmanız gerekir, aksi halde ses tonundan stresli olduğunuzu anlayarak yanınıza gelmek istemeyebilir.
- Ona kendini güvende hissettirmek için deprem anında mümkün oldukça yakın durmayı deneyebilirsiniz. Bu esnada ona dokunarak yavaşça temas edebilirsiniz.
- Bulunduğunuz ortamı terk etmenizi gerektiren durumlarda köpeğinize tasma taktığınızdan emin olmalısınız, bu sayede özellikle kalabalık toplanma alanlarına geçerken korkup kaçmasının önüne geçmiş olursunuz.
- Deprem öncesi hazırladığınız deprem çantasına köpeğinizin mamasına ve suyuna ek olarak sevdiği ödül mamalarını koyabilirsiniz.
Bu tür basit adımları uygulamak köpeğinizin deprem stresi ile mücadele etmesine ve süreci sizinle birlikte atlatmasına yardımcı olacaktır. Olası yaralanmalar ve ileri dereceli depresyon semptomları içinse veteriner hekime danışmanız gerekebilir.
