Her hayvanda olduğu gibi kediler de zaman zaman çiftleşmeye gereksinim duyarlar. Henüz kısırlaştırma operasyonu geçirmemiş kedilerin üreme isteğini belirten bazı içgüdüsel davranışları kızgınlık döneminin başladığını ifade eder. Ancak kedi kızgınlığı her kedide karakter, cinsiyet ve ırk ayrımına bağlı olarak farklı şekillerde ve aralıklarda seyredebilir. Bu nedenle her kedi sahibinin, kedi kızgınlığı ve çiftleşme dönemi hakkında öğrenmesi gereken bazı temel konular bulunur. Bu döneme önceden hazırlıklı olmak, kızgınlık anında kedinize nasıl yaklaşmanız gerektiğini daha iyi anlamanıza katkı sağlayabilir.
Kedilerde Kızgınlık Dönemi Nedir? Kızgınlık Dönemi Ne Zaman Başlar?
Kedi kızgınlığı, kedilerin kızgınlığa girdiğini ve üremeye hazır olduğunu gösteren bir dönemdir. Genel olarak 6 ayını doldurmuş tüm kediler döngüsel olarak kızgınlığa girer. Fakat üreme isteği kedinin cinsiyetine, yaşam koşullarına ve diğer birçok faktöre göre değişebilir. Kimi kediler yetişkinliğe geç girdiğinden ilk kızgınlık belirtilerini 9-10 ay içinde gösterirken, kimileri henüz 4 aylık dönemde yetişkinliğe hazır hale gelebilir. Bu durum daha çok cinsiyet faktöründen etkilenir ve kızgınlığa girme erkek kedilerde, dişilere kıyasla daha erken yaşanır. Ancak her kedi yaşadığı çevreye bağlı olarak da bir takım yapısal özellik geliştirebilir. Dolayısıyla kedilerin kızgınlığı kaç gün sürer ve nasıl devam eder, kedi özelinde incelenmesi gereken konulardandır.
Kedilerde Kızgınlık Dönemi Ne Kadar Sürer? Kızgınlık Dönemi Ne Sıklıkta Yaşanır?
Kızgınlık her kedide farklı yaşta ve şekilde gerçekleşen bir süreçtir. Her kedinin fiziksel ve duygusal gelişim hızı bir diğerinden farklı olduğundan, kedideki çiftleşme dürtüsünün oluşması birçok parametreye göre değişir. Bu durum ayrıca “Kedilerde kızgınlık kaç gün sürer” ve “hangi aralıklarla tekrarlanır” gibi sorulara verilecek yanıtı da etkiler. Nitekim, ortalama süre birçok kedi için 4 ila 7 gün sürerken, kimi zaman 2 haftaya kadar uzayabilir. Kızgınlığın tekrarı ise sıklıkla cinsiyete bağlı bir durumdur. Örneğin; kısırlaştırma operasyonu geçirmemiş dişi kediler genellikle belirli mevsimlerde kızgınlığa girerken, erkek kediler için genel bir kızgınlık döngüsü bulunmaz. Yetişkin erkek kediler çiftleşme için her an hazırdır ve operasyon geçirene kadar hep benzer rahatsız davranışları sergileyebilirler.
Bununla birlikte mevsim şartları gibi çevresel faktörler de kızgınlığın oluşma zamanı ile ilişkilidir. Çoğu kedi, kızgınlık evresine ilkbahar ve sonbahar aylarından itibaren girmeye başlar. Fakat bu durum Güney Yarımkürede veya tropikal iklimlerde yaşayan kediler için daha farklı seyreder. Dolayısıyla dünya geneli düşünüldüğünde, kediler için kesin bir üreme tarihinden ve aralığından bahsetmek de mümkün olmaz. Bu aşamada, sokakta yaşayan kediler ile evde bakım gören kediler arasında da bariz bir fark bulunur. Nitekim, kısır olmayan ev kedileri çevresel etmenlerden etkilenmediklerinden yılın her dönemi kızgınlığa girebilirler.
Kedilerde Kızgınlık Döneminin Belirtileri Nelerdir? Kızgınlık Döneminde Neler Yapılmalıdır?
Her kedi karakter, özellik ve yaşam koşulları bakımından benzersizdir. Bu durum kızgınlık gibi doğal üreme dürtüsünden kaynaklanan bir sürecin sayısız parametreye göre farklılaşmasına sebep olur. Genel yapı itibariyle hem kediler hem kedi sahipleri için oldukça zorlu geçen kızgınlık dönemi, bir takım belirtilerle birlikte gerçekleşir. Dolayısıyla kedinizin kızgınlığa girip girmediğini anlamak ve kedi çiftleşmesi kaç gün sürer takip etmek için aşağıdaki bulguları göz önünde bulundurabilirsiniz:
Ses Değişikliği
Kedi kızgınlığı boyunca yaşanan en dikkat çekici davranışlardan biri kedideli ses değişikliğidir. Bu dönemde kediler duydukları huzursuzluk sebebiyle daha yüksek sesle bağırma ve rahatsız edici bir tonda miyavlama eğilimindedir. Bir nevi “çiftleşme çağrısı” olan cırtlak sesler, inleme benzeri bağırmalar ve uzun süre devam eden miyavlamalar kedinizin kızgınlığa girdiğini gösteriyor olabilir.
Cana Yakın Davranma
Kedilerin, kızgınlık döneminde kendi kokularını yayma ve çevreden ilgi görme amacı olur. Bu nedenle eşyalara veya bacağınıza normalden daha sık sürtünen bir kedi, aslında çiftleşmek istediğini anlatıyor olabilir.
İdrarla İşaretleme
İdrarla işaretleme özellikle dişi kedilerin yapmayı tercih ettiği bir davranıştır ve kedinin diğer kedilerin ilgisini çekebilmek için kendi kokusunu bıraktığını gösterir. Evde yaşayan kedi sahiplerinin en çok zorlandığı kızgınlık semptomlarının başında, evin farklı yerlerine idrar yapma alışkanlığı gelir.
Yatış ve Duruş Pozisyonları
Kedinizin yatış ve duruş pozisyonuna bakarak da kızgınlık süreci hakkında fikir sahibi olabilirsiniz. Çünkü çoğu kedi, bu dönemde genel olarak huzursuzdur ve buna bağlı olarak çiftleşmeye benzer bir pozisyonda durur. Bu pozisyonda kuyruk dik, kalça hafifçe dışarı ve yukarı kalkık durumdadır. Kedinizin kalçası kalkık şekilde yürümesi çiftleşme ihtiyacından kaynaklanıyor olabilir.
Değişken Ruh Hali
Cana yakın davranma ve şefkat ihtiyacının aksine, kimi kediler fazla agresif ve stresli bir çiftleşme süreci geçirirler. Özellikle kedinin istediği ilgiyi görmemesi ve içgüdü kaynaklı ihtiyacını karşılayamaması, onu giderek daha gergin hale getirebilir. Gün içinde ruh halinin sık sık değişmesi, bir an oyun isterken bir an kızgın ve agresif olması, kedinin kızgınlığa girdiğini gösterir. Bu süreçte ona kendini rahat hissettirmek için konforlu bir alan sunabilir ve yaşadığı değişime olumsuz tepki vermemeyi deneyebilirsiniz. Böylece ona kendini bir nebze de olsa güvende ve rahat hissettirebilirsiniz.
Kızgınlık döneminin belirtileri kedilerde normal gelişen fizyolojik bir süreçten kaynaklanır fakat her durumda aynı olmayabilir. Bu dönemin etkilerini hafifletmek veya semptomları kontrol altına almak için kedinizi kısırlaştırmayı tercih edebilirsiniz. Eğer yavru kediniz varsa ameliyat öncesinde ilaç kullanabilir veya ilk kızgınlık öncesinde kısırlaştırmayı düşünebilirsiniz. Kızgınlığa girmiş kedileriniz için ise kızgınlık döngüsünün tamamen sonlanmasını bekleyebilirsiniz. Her durumda özellikle dişi kedileri büyük ölçüde rahatlatan bu operasyon, anestezi gerektirir ve ardından gelecek dönemde özel bakım ister. Bu nedenle kısırlaştırma ameliyatına uygunluk için veteriner hekimin görüşlerine kulak vermeniz önemlidir.
