Kediler çevreleriyle sürekli etkileşim halinde olan canlılardır ve bıyıkları bu etkileşim araçlarından sadece biridir. Gün içinde titreşen, hareket eden ve aktif olarak kullanılan bıyıklar sadece yüze sevimlilik katan aksesuarlar değildir. Dışarıdan gelecek müdahaleleri tespit etmeden alan derinliğini algılamaya ve yön bulmaya kadar birçok işlevi olan kedi bıyığı, fiziksel yaşamı doğrudan etkileme özelliğine sahiptir. O halde kedi bıyığı ne işe yarar ve kedilerin bıyığı kesilirse ne olur açıklayalım!
Kedilerin Bıyıkları Ne İşe Yarar?
Kedi bıyıkları; diğer adıyla “vibrissae” olarak da bilinen, dudak ve kaş üstüne ek olarak çene altında ve ön ayak patilerinde de bulunan, uzun ve sert yapılı kıllardır. Doğrudan derideki sinir uçlarına bağlı olan bu bıyıklar yön bulma, denge kurma ve koordinasyon üzerinde etkilidir. Bu nedenle kedi bıyığını sıradan bir kıl olarak tanımlamak doğru değildir. Normal tüylerden farklı olan bu kıllar, kedilere çevresel şartları anlama konusunda yardımcı olan işlevsel araçlardır.
Dolayısıyla “Kedilerin bıyıkları ne işe yarar?” sorusunu daha geniş bir çerçevede açıklamak gerekir:
- Kedi bıyıklarının temel görevi, cisimlerle aradaki mesafeyi algılamaya yardımcı olmaktır. Özellikle dar alanlardan geçen kediler, bıyıklarındaki titreşimler aracılığıyla genişliği algılayarak hareket edebilir.
- Vücudun farklı yerlerinde bulunan bıyıklar yeterli görsel verinin olmadığı alanlarda yön bulmaya yardımcıdır. Dudak üstü, kaş üstü, çene altı ve patilerdeki bıyıklar çevredeki cisimlere değdikleri anda beyne sinyal yollayarak kedinin alanı haritalandırmasına yardımcı olur.
- Kedi bıyıkları düşük ışık konsantrasyonlarında da aktif olarak çalışarak hareket etmeye ve avlanmaya katkı sağlar.
- Her türlü navigasyon görevinde aktif olan bıyıklar, kedi kavgaları sırasında rakip tarafın hassas noktalarını tespit etmeyi sağlayarak diğer tarafın üstün gelmesinde de etkilidir. Bıyıklar sayesinde bir kedi, karşı tarafı neresinden ısıracağını anlayabilir.
- Kedi bıyığı beden dilinde de ayırt edici bir göreve sahiptir ve kedinin huzursuzluğunu, merakını veya ilgisini yansıtacak şekilde kısalıp uzayabilir.
Son derece hassas olan ve altındaki kan damarları sayesinde beyindeki birçok duyu ile ilişkili olan bıyıklar, kedilerin hayatta kalmasına yardımcı olan önemli kıllardır. Bir kedinin çevresindeki tehlikelerden korunması, yönünü bulması ve yüksek yaşam kalitesine sahip olması bıyıklarının varlığına bağlıdır.
Kedilerin Bıyıkları Kesilir mi?
Kedi bıyıkları, tipik tüyler gibi dönem dönem döküldükten sonra yerine yenisi çıkan kıllardır ve bu durum akıllara “Kedi bıyığı kesilir mi?” sorusunu getirir. Fakat bıyık anatomisi diğer vücut kıllarından farklıdır bu da bu kılları kedi açısından vazgeçilmez hale getirir. Yön bulma ve çevre algılamada aktif olarak görev alan bıyıkların, hangi şartta olursa olsun kesilmemesi gerekir. Özellikle evcil hayvan sahiplerinin tıraş dönemlerinde düştüğü bıyık kesme hatası kedide birçok problemin gelişmesine neden olabilir.
Bıyık Kesmenin Sonuçları! Kesilirse Ne Olur?
Kediler ile ilgili birçok mit bulunur, bunlardan biri de bıyıkları kesilen kedinin yürüyemeyeceğine olan inançtır. Kedi bıyığının önemli işlevleri olsa da bu işlevler arasında denge kabiliyeti bulunmaz, nitekim kedilerdeki denge yetisi pek çok memelide olduğu gibi iç kulaktan sağlanır. Ancak bu, kedi bıyığı kesmenin bazı zararları olmadığı anlamına da gelmez.
Kedi bıyıklarının kesilmesi ve kısaltılması ilk olarak kedide psikolojik sorunlara yer açar ve depresyon riski taşır. Ayrıca ev kedisi olsa bile birçok kedi gün içinde bıyıklarını kullanarak çevredeki kirler, canlılar veya cisimler hakkında bilgi toplamaya alışkındır. Bu veri akışının kesilmesi ise kedinin yön bulma, hareket etme ve sinyal toplama kapasitesini düşürerek stresli hissetmesine neden olur. Özetle, kedi bıyığının kesilmesi fizyolojik ve psikolojik olumsuz etkilere yol açtığından önerilen bir durum değildir.
