Kediler ve kedi cinsleri ev ortamında yaşıyor olsalar da iç ve dış parazit adı verilen, sağlığı tehdit altına atan sorunlarla karşılaşabilirler. Özellikle yavru ve yaşlı kedilerde parazit tedavisinin aksatılması sebebiyle hayati riskler oluşabilir. Bu nedenle kedi iç ve dış parazit semptomlarına karşı bilinç kazanmak ve tedavi için vakit kaybetmeden uzman veteriner hekime danışmak, kedi sağlığını yakından ilgilendirir.
Kedilerde Parazit Nasıl Anlaşılır?
Kedilerde parazitler iç ve dış parazit olmak üzere iki ana gruba ayrılır. İç parazit vücudun içindeki akciğer, bağırsak gibi çeşitli organlara, dokulara ve sistemlere geçerken; dış parazit tüyler arasına yerleşir. Bu nedenle kedi dış parazit vakaları, iç parazite kıyasla daha kolay anlaşılır. Kene ve pire gibi dış parazitler kedilerin tüyleri arasına yapışarak üremeye başlar ve bu durum kedi cildinde kaşıntı, kızarıklık, tüy dökülmesi gibi pek çok semptoma yol açar. İç parazitlerde ise durum daha karmaşıktır çünkü her iç parazit farklı bir yapıya tutunduğundan ortaya çıkan bulgular, parazitin türüne ve konak hücreye göre değişiklik gösterir.
Genel olarak kedinin iç organlarına veya tüyleri arasına yerleşen parazitler, konakçı tipi zararlı organizmalardır. Vücudun kendi dokularından beslenen bu organizmaların bir diğer özelliği ise uygun ortam koşullarının sağlanması halinde çok hızlı üremeleridir. Bu nedenle kedinin konak olarak kullanılması durumlarına karşı gerekli koruma tedavilerini yaptırmak, mama ve su ihtiyacını karşılamak parazitlere bağlı gelişebilecek sağlık risklerini ortadan kaldırmada en büyük etkenlerdendir. Aksi halde parazitin türüne ve enfeksiyon şiddetine göre kedinizde pek çok farklı bulgu gelişebilir.
Kedilerde İç Parazit Belirtileri
Kedilerde iç parazit dış parazite göre daha tehlikeli vakalardır çünkü vücudu içten etkileyen kedi iç parazit türleri, hemen anlaşılmayabilir ve zamanla kedi sağlığını tehdit edecek boyutlara ulaşabilir. Genellikle çiğ tüketilen besinlerden, dışkıdan, kontamine sudan ve hasta kedilerle temastan bulaşan iç parazitler hamile kedilerde anneden bebeğe geçme riski taşır. Yaygın iç parazit türleri arasında ise tenyalar, kancalı kurtlar, yuvarlak solucanlar ve kalp kurtları sıralanabilir.
İç parazitlerin büyük bölümü sindirim ve bağışıklık sistemini etkiler; yaygın olarak ise şu bulgulara sebebiyet verir:
- Şiddetli veya kanlı ishal
- Kedilerde Kusma
- Kansızlık
- Diş etlerinde solma
- Koyu, katranlı dışkılama
- İştah kaybı
- Halsizlik
- Kilo kaybı
- Midede şişme
- Dışkıda parçacık veya solucan izlerine rastlama
Özellikle solucan enfeksiyonları sebebiyle yaşanan tüy renginde matlaşma ve solma da yaygın olarak gözlenen bulgular arasındadır. Kedinizdeki ekstra iç parazit kanıtlarını bulmak için anüsünü ve dışkısını inceleyerek burada beyaz larvaların veya yumurtaların olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Ancak yukarıdaki semptomların bir süredir var olduğundan eminseniz, uygun tedavi için veteriner hekime başvurmalısınız.
Kedilerde Dış Parazit Belirtileri
Dış parazitler iç parazitlere göre daha çabuk anlaşılan ve daha kolay tedavi edilen hastalıklardır. Kene, pire veya akar gibi parazitler kedinin tüyleri arasına veya kulaklarına yerleşerek buradan beslenmeye başlarlar. Kediden kediye geçme hızı son derece yüksek olan bu parazitler genellikle sokak kedilerinde ve düzenli olarak sokağa çıkan ev kedilerinde görülür. Yaygın belirtileri ise şu şekilde sıralanabilir:
- Tüy sağlığında zayıflama
- Tüy ve saç dökülmesi
- Cilt tahrişi
- Cilt lezyonları
- Sürekli ve aşırı kaşınma hali
- Kulaklardaki siyah ve kirli görünüm
- Kulaklardaki siyah veya kırmızı renkli kabuklanmalar
Elbette dış parazitlere bunlara ek olarak pek çok farklı semptoma yol açabilir. Örneğin; yaygın dış parazit problemlerinden olan pirenin, iç parazit türlerinden tenyanın ara konağı olduğu unutulmamalıdır. Eğer kedilerdeki pire sorunu zamanında tedavi edilmezse ilerleyen evrede tenyaya bağlı iç parazit bulguları da ortaya çıkmaya başlayabilir.
Kedi Paraziti Nasıl Geçer?
Kedilerdeki iç ve dış parazitlerin tedavisi farklı şekilde ilerler ancak genel olarak belirli koruyucu ve tedavi edici tekniklerin kullanımını gerektirir. Dış parazit vakalarında ağız yoluyla alınan ilaçlar parazitlerin kanla beslendikten sonra ölmesini sağlarken, deriye uygulanan ilaçlar koruyucu etki yaparak üreme mekanizmasını durdurur. İç parazit vakalarında ise parazitin türüne ve enfeksiyonun şiddetine göre toz, tablet, macun, şurup gibi birçok ilaç kullanılabilir. Ayrıca bu tedavi planının kimi zaman vitamin ve mineral desteği ile sürdürülmesi, kedi bağışıklık sistemini güçlendirici gıdaların tüketilmesi gerekebilir. Tedavinin ardından ise kedinin yeniden enfekte olmaması adına koruyucu aşı tedavilerinin yapılması önerilir.
Kedi Paraziti İnsana Geçer mi?
Pek çok evcil hayvan sahibini telaşlandıran konulardan biri, kedilerdeki parazitlerin insana geçip geçmediğidir. Kedilerde iç ve dış olmak üzere pek çok parazit sorunu bulunur ancak bunlardan bir kısmı insanı tehdit etmezken, diğer kısmı insanlara bulaşma riski taşır. Örneğin; insan vücudu pirelerin yaşaması için elverişli değildir fakat bu, pirelerin insan cildine atlayarak kan emmesini engellemez. Kediden kısa süreliğine de olsa insana geçen pireler, kan emerek yeniden kedi tüyleri arasına kaçabilir ve bu sırada birçok enfeksiyonu kan yoluyla insana taşıyabilir. Yaygın olmamakla birlikte pirelerin yutulması sonucu bağırsaklarda tenya görülme riski artabilir. Diğer solucan ve kurt türleri ise dışkı veya kontamine besin yoluyla insana geçebilir.
Sonuç olarak; kedinizin düzenli olarak iç ve dış parazitlere karşı gereken tedaviyi almasını sağlamak sadece onun değil, sizin sağlığınız açısından da önemlidir. Düzenli aşılama ve kontrol ile bu tür problemlerin henüz oluşmadan ortadan kalkacağı ve herhangi bir sağlık riski oluşturmayacağı unutulmamalıdır.
