Kedilerde sık karşılaşılan bir durum olan kusma birçok farklı şekilde gerçekleşebilir. Genellikle tüy çıkarma şeklinde gelişen bu durum, kimi zaman vücuttaki bir hastalıktan veya enfeksiyondan kaynaklanabilir. Vücutta su ve besin kaybına yol açarak buna bağlı yeni hastalık riskini artıran kusma, kedi sağlığını tehdit edecek boyutlara ulaşabilir. Bu nedenle kedi kusmasına ne iyi gelir öğrenmek için, öncesinde kusmaya neden olan sebebin araştırılması gerekir. Bu yazımızda kedilerin kusmasına neden olan durumları ve tedavi yöntemlerini detaylarıyla inceledik!
Kedilerde Kusma Nedenleri
Farklı sebeplere bağlı olarak gelişen kusmanın nedenini anlamak, doğru tedaviyi uygulamak adına oldukça önemlidir. En sık karşılaşılan kedi kusması sebepleri ise şu şekilde sıralanabilir:
Tüy Yumağı
Tüy yumağı, kedi kusmasının en temel sebebidir ve yaygın olarak görülür. Kediler kendilerini yalayarak temizlediklerinden bu sırada çok tüy yutarlar. Yutulan bu tüylerin bir kısmı sindirim yoluyla dışarı atılırken sindirilemeyen büyük bir kısmı kusma yoluyla çıkarılır. Bu nedenle tüy yumağı sorununu çözmek için kedilerin düzenli olarak taranması gerekir. Ayrıca malt benzeri çeşitli kedi macun ürünleri de bu problemi ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir.
Hızlı Yemek Yemek
Kusmanın bir diğer yaygın sebebi ise hızlı yemek yemektir. Bir anda mamasına saldırarak hızlı yiyen kediler, genelde ihtiyaç duyduklarından fazla beslenir ve yediklerini tam sindiremezler. Bu durum mide bulantısına ek olarak kusma sorununa yol açar. Özellikle kusmanın yemekten hemen sonra yaşanması ve kusmukta tam sindirilmemiş mamaların olması bunun en büyük kanıtları arasındadır.
Mama Değişimi
Kediler sindirim sistemi hassas canlılardır ve özellikle düzenli olarak tükettikleri kuru mama gibi gıdalarda yapılan değişikliklerden etkilenirler. Bu nedenle belirli bir diyete alışan kedinin beslenme düzeninde aniden değişiklik yapmak, kedinin kusmasına sebep olabilir. Ancak kimi zaman mama değişimi kedinin sağlığı için önemli bir hamle olabilir, bu durumda eski mamayı yenisiyle karıştırarak vermek ideal bir çözüm haline gelebilir.
Yabancı Cisim Yutma ve Zehirlenme
Kediler meraklı canlılar olduklarından etraflarındaki peçete, çiçek ve ip gibi cisimleri yutabilirler. Bunun sonucunda kalkan olarak devreye giren kusma, bağırsakları yabancı cisimlere karşı koruyan bir durumdur ve normal karşılanabilir. Ancak fazla merak sonucu fare zehri veya zirai ilaç yutan kedilerdeki kusma zehirlenme sebebiyle yaşanır ve ek kontrol gerektirebilir.
Hastalıklar
Kedilerde kusmanın en riskli olduğu durumlar çeşitli hastalıklardır. İnflamatuar bağırsak hastalığı, karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları, pankreatit, hipertiroidizm, diyabet ve kanser gibi pek çok hastalık kusma semptomu ile birlikte gelişebilir. Bu tür hastalıkların varlığında genellikle tek belirti kusma değildir ve kilo kaybı/artışı, halsizlik, ateş gibi ek şikayetler de gözlenir. Tedavi ise altta yatan hastalığın şekline, evresine ve yayılma şekline göre planlanması gereken biraz daha komplike bir süreci kapsayabilir.
Yukarıdaki nedenlerin kimileri şiddetli olmayan ve kedi sağlığını tehdit etmeyen durumlar iken, bazıları ani müdahale gerektiren rahatsızlıklardan kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle kedilerde kusma yaşandığında en doğru tedavi için ilk önce veteriner hekime danışılması gerekir.
Kedilerde Kusma Çeşitleri
Kedilerde kusma nedenlerini doğru ayırt etmek bazı durumlarda hayati önem taşır. Kusmanın şekline göre yapılacak bir ayrım, acil müdahale gerektiren durumları anlamaya yardımcı olabilir. Kusma çeşitleri bu bakımdan incelendiğinde 4 gruba ayrılabilir:
Kan Kusma
Kusmukta gözlenen kan en riskli kusma sorunlarından birine işaret eder ve ülser gibi mide rahatsızlıklarından, iç kanamadan veya tümörlerden kaynaklanabilir. Ayrıca fare zehri ile temas eden veya belirli bir hastalık sebebiyle kan pıhtılaşma sorunu yaşayan kedilerde de kusmukta kan gözlenebilir. Bununla birlikte kusmuktaki kan, kimi zaman kusmanın art arda tekrarlanmasından kaynaklanabilir ve midedeki artan asit seviyesi ile tahrişi belirtiyor olabilir.
Kronik Kusma
Günde iki kereden fazla yaşanan ve hemen her gün gözlenen kusma, kronik olarak adlandırılır. Bu kusma genellikle mama değişikliği, alerjik reaksiyon ve metabolik hastalık gibi sorunlardan kaynaklanır. Ancak kusmanın devamlı olması vücuttaki su ve besin kaybını artırdığından, ilerleyen dönemde kedide ek rahatsızlık gelişme tehlikesi vardır.
Akut Kusma
Akut kusma, genellikle kendini fazla temizleyen ve taranmayan kedilerde görülen bir kusma biçimidir. Kedilerde dökülen tüy miktarı dönemsel değişiklik gösterdiğinden akut kusma özellikle tüy değiştirme döneminde artabilir. Bu kusma türünde genellikle fazla endişe gerektirecek bir durum oluşmaz ancak kedinin kendini fazla zorlaması, onu ekstra stres altına sokabilir.
Kedi Kusmasına Ne İyi Gelir?
Yukarıda da anlatıldığı gibi kedilerde kusmanın tek bir biçimi ve nedeni bulunmaz, bu nedenle doğru tedavi için ilk önce kediler neden kusar anlamak gerekir. Bunun içinse hem kedinin genel durumunun bir süre gözlenmesi gerekir hem de veteriner hekim danışmanlığı istenir. Kusmanın hemen ardından kedinizi veterinere götürmek doğru bir yaklaşım olacaktır ancak bu sırada veterinerin sorabileceği bazı sorulara hazırlıklı olmanız ve kedinizi yakından takip etmeniz önemlidir. Örneğin; kedideki kusma süresi ve aralığı, kusmuk içeriği, diyet değişikliği, ilaç kullanımı, kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik gibi parametreler kusmanın altında yatan sebebi daha rahat anlamaya yardımcı olabilir. Evde başka kedi olup olmadığı ve kedinin dışarıya çıkıp çıkmadığı da tetkik sürecini yakından etkileyen faktörlerdir.
Genellikle yabancı cisim ve tüy yutma ya da diyet değişikliği gibi sorunlara bağlı gelişen kusma problemlerinde oldukça pratik ve hızlı tedavi adımları uygulanır. Ancak daha ciddi bir hastalıktan kaynaklanan durumlarda kan testi, ultrason, endoskopi gibi ek çalışmalar ile ileri seviyeli ilaç kullanımı veya ameliyat gerekebilir.
Sonuç olarak; kedide herhangi bir kusmanın fark edilmesi ve bu kusmanın sürekli olması halinde acil veteriner hekim müdahalesi gerekir. İç hastalıklara bağlı gelişen kusma sorunlarında bile bu şikayetler erken tedavi ile kısa sürede ortadan kalkabilir ve kedi eski sağlığına kavuşabilir.
